Mide neden kendini sindirmez?

İçine giren tüm yiyecekleri ve özellikle et de dahil tüm gıdaları sindiren mide, neden kendi kendini sindiremez? Mide bezlerinin bazıları mide duvarını kalın bir şekilde kaplayarak hidroklorik asidin tahriş edici etkilerinden koruyan mukus sıvısı üretir. Mide asidi, mide duvarına ulaşmadan bu mukus sıvısı tarafından etkisiz hâle getirilir.

Mide asidi olarak bilinen hidroklorik asit güçlü bir asittir. Az bir miktarıyla hazırlanan sulu çözeltisi bile bazı metalleri aşındırabilir. Peki buna rağmen nasıl oluyor da mide asidi midemizi aşındırmıyor?

Mide asidi ya da gastrik asit; mide zarı tarafından üretilen, asitlik derecesi hayli yüksek, renksiz bir sıvıdır. Bu asit sindirim enzimleri, hidroklorik asit ve besin emilimini sağlayan çeşitli maddelerin karışımıdır. Et ve lifli gıdalar gibi sindirilmesi zor besinleri kolayca parçalayabilmesi için asitlik derecesi son derece yüksektir. İçeriğinde bulunan hidroklorik asit besinleri, sindirim enzimleri de besinlerin yapısında bulunan proteinleri parçalamakla görevlidir. Her gün ortalama 3,4 litre mide asidi üretilir.

Hidroklorik asit, midenin iç dokusunu örten ve epitel dokuda bulunan paryetal hücreler tarafından salgılanır. pH değeri 1 ile 2 arasında olan kuvvetli bir asittir. Öyle ki asitlik kuvveti limonda bulunan ve zayıf bir asit olan sitrik asidin asitlik kuvvetinden on kat fazladır.

Mide asidindeki hidroklorik asidin dört temel işlevi vardır. Birincisi, sindirim enzimlerinin işini kolaylaştırmak amacıyla yediğimiz besinleri parçalamak. İkincisi, bu enzimlerin işlevlerini yerine getirebilmesi için ortamın asitlik derecesinin uygun pH değerinde olmasını sağlamak. Üçüncüsü, enzimleri aktif hâle dönüştürmek. Son olarak da midedeki mikroorganizmaları parçalamak.

Peki, asitlik derecesi bu kadar yüksek olan bir madde nasıl oluyor da midemize zarar vermiyor? Mide bezlerinin bazıları mide duvarını kalın bir şekilde kaplayarak asidin zararlı etkilerinden koruyan mukus sıvısı üretir. Mide asidi, mide duvarına ulaşmadan bu mukus sıvısı tarafından etkisiz hâle getirilir. Çünkü mukus sıvısının içinde bulunan bikarbonat iyonları bazik yapıdadır ve mide asidini kolaylıkla nötrleştirir. Böylece asidin mideye zarar vermesi engellenmiş olur.

Bütün bu mükemmel işleyişe rağmen beslenme düzenindeki bozukluklar, yoğun ve uzun süreli stres, sigara ve alkol kullanımı, fiziksel aktivitede azalma gibi olumsuz koşullar midedeki asit oranının düzensizleşmesine sebep olarak mide rahatsızlıklarına yol açabilir.